التَّعَاوُنُ عَلَی الْحَقِّ
- جمعه, ۲۳ مهر ۱۳۹۵، ۰۷:۰۰ ق.ظ
- ۰ نظر
سلوک عاشورایی - منزل ششم - حق و باطل - حاج آقا مجتبی تهرانی (ره)
رابطۀ «اقامۀ حق» و «عمل به حق»
عمل به حق یک مطلب اساسی است که رابطۀ مستقیمی با قیام امام حسین(علیه السلام) دارد. یکوقت حق در ارتباط با فرد است، یکوقت در ارتباط با جامعه مطرح شده است. آن مسألهای که در ارتباط تنگاتنگ با قیام امام حسین(علیه السلام) است، اقامه و عمل به حق است؛ امّا نه بهمعنای
فردی آن، بلکه به معنای اقامۀ حق در سطح اجتماع مسلمین. امام دنبال این
بود که جامعه به حق عمل کند و حق را ظاهر سازد. اقامۀ حق در ارتباط با فرد،
به این معنا است که انسان کارهای فردیاش را مطابق حق قرار دهد. امّا یکوقت
است که اقامۀ حق در ارتباط با جامعه مطرح شده است؛ اینجا دیگر حرف از عمل
من و تو نیست؛ حرف از فضای کلّی جامعه است. امام حسین روی همین نکته تکیه
کرده بود و مدام این مطلب را تذکّر میداد. حضرت میفرمود:
نه تنها من وظیفه دارم که حق را بگویم، در ارتباط با خودم به آن نیز عمل
کنم، بلکه وظیفۀ دیگرم این است که باید حق را در جامعه اقامه کنم.
این بحث، بحث دیگری است. اقامة حق غیر از عمل به حق است. بهپا داشتن حق در جامعه، غیر از عمل بر طبق حق بهصورت فردی است. چهبسا من آدم خوبی باشم، هم نماز بخوانم و هم دروغ نگویم، غیبت هم نکنم؛ امّا همۀ اینها امور فردی است. مثلاً من که گناه نمیکنم، مال کسی را نمیخورم، تجاوز به حقوق دیگران نمیکنم، همۀ احکام شخصی و فردی را رعایت میکنم، وظیفهای نسبت به حق ندارم؟! من نسبت به کلّ جامعه یعنی اجتماع مسلمین بیتفاوت هستم و میگویم: هرچه میخواهد بشود، بشود! به مردم چهکار
داری؟ بگذار دنبال کار خودشان باشند! این درست است؟! آیا من وظیفۀ دیگری
ندارم و فقط باید گلیم خودم را از آب بیرون بکشم؟! باید گفت که بالاترین
وظیفه و مهمترین وظیفه، اقامۀ حق در جامعه برای راندن باطل از سطح جامعه است. اصلاً اصلاح جامعه، به اقامۀ حق است. اصلاح، منوط به اقامۀ حق است.
این تعبیر امام حسین که فرمود: «أَ لَا تَرَوْنَ الْحَقَّ لَا یُعْمَلُ بِهِ» متوجّه خودش نبود؛ خودش که معصوم است. نگاه حضرت بهطور کلّی به جامعه نسبت به همۀ امور و شؤون جامعه میفرماید که حق رها شده است و به آن عمل نمیشود. یکی از این شؤون اجتماعی این بود که حاکم جامعه باید آدم شایستهای باشد که الآن اینطور نیست و این شایستگی را ندارد. این عبارت: «أَ لَا تَرَوْنَ الْحَقَّ لَا یُعْمَلُ بِهِ وَ الْبَاطِلَ لَا یُتَنَاهَى عَنْهُ؟»[1] مربوط به جامعه است. حضرت میفرماید: من آمدهام که حق را در سطح جامعه اقامه کنم. کار امام حسین این است که حق را در جامعه اقامه کند.[2]
بحث، بحث جامعه است. باید حق در تمام ابعادش، در متن جامعه اقامه شود.
تنها یک بُعد قضیه این است که یزید صلاحیّت حکومت ندارد. این مسئولیّت از
دید مکتبی برای این فرد، مردود است. او خوش را به جامعه تحمیل کرده و باید
کنار زده شود. حضرت برای این قیام کرد.[3]