توبه (پادزهر)

در مطالبی به صورت هفتگی صد میدانی که خواجه عبدالله انصاری شرح می دهد را منتشر می کنیم

میدان اول توبه

«و توبه بازگشتن است به خدای. قوله تعالی: «توبوا الی الله توبه نصوحا» بدانکه علم زندگانی است، و حکمت آینه، و خرسندی حصار، و امید

شفیع، و ذکر دارو، و توبه تریاق¹. توبه نشان راه است و سالار بار و کلید گنج و شفیع وصال و میانجی بزرگ و شرط قبول و سر همه شادی.

و ارکان توبه سه چیز است: پشیمانی در دل، و عذر بر زبان، و بریدن از بدی و بدان. و اقسام توبه سه است: توبه مطیع، و توبه عاصی و

توبه عارف. توبه مطیع از بسیار دیدن طاعت، و توبه عاصی از اندک دیدن معصیت، و توبه عارف از نسیان منت.

و بسیار دیدن طاعت را سه نشان است: یکی خود را به کردار خود ناجی دیدن، دیگر مقصران را به چشم خاری نگریستن، سیم عیب کردار

خود باز ناجستن. و اندک دیدن معصیت را سه نشان است: یکی خود را مستحق آمرزش دیدن، دیگر بر اضرار آرام گرفتن، سیم با بدان

 الفت داشتن. و نسیان منت را سه نشان است: چشم احتقار² از خود برگرفتن، و حال خود را قیمت نهادن، و از شادی آشنایی فرو استادن.»

(1- تریاق= پادزهر، پازهر. 2- احتقار = خوار و خرد شمردن)

تاملی اندک در این میدان:

خواجه خرسندی را مانند حصاری تشبیه کرده و این همان مطلبی است که بسیاری از بزرگان مطرح می کنند و رضایت از خویشتن

 را  مانعی برای حرکت رو به جلو می دانند

خواجه ذکر را نیز به دارو تشبیه کرده که  تسکین دهنده و بهبود دهنده می باشد.و توبه را به پادزهر تشبیه کرده است.