لِقَوم { یَعقِلون / یَعلَمون }
- شنبه, ۹ مرداد ۱۳۹۵، ۱۲:۰۹ ب.ظ
- ۰ نظر
در ادامه ی ریشه شناسیِ انتقادها به تفکر برجام سازان ....
آیت الله جوادی آملی (حفظه ) -درس اخلاق 17 / 04/ 95
این را ما میتوانیم احیا کنیم که این کشور روی پای خود بایستد و به بیگانه نیازمند نباشد و مستقل باشد. مستحضرید کسی که توان ایستادگی ندارد بیگانه بر او مسلّط میشود، ما با علم و عمل صالح میتوانیم روی پای خود بایستیم و اینکه به ما گفتند قیام کنید برای همین است! قرآن کریم ما را به علم و دانش دعوت کرده است که این حرفی در آن نیست، فرمود عالِم بشوید، عاقل بشوید؛ اما فرمود کشور را علما اداره نمیکنند، کشور را عقلا اداره نمیکنند، کشور را ﴿لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ﴾[1] اداره میکنند، ﴿لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ﴾[2] اداره میکنند، این نکته را خوب توجه کنید! اگر کسی عالِم شد، این شخص یا به درد حوزه میخورد یا به درد دانشگاه! در قرآن کریم دو تعبیر دارد: یکی اینکه علما مقامشان کذا ﴿إِنَّما یَخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ﴾[3] یا عقلا کذا که بهره فراوانی دارند اگر کسی عاقل بود اهلِ بهشت است, اگر کسی عالم بود اهل بهشت است، اما مملکت را عاقل اداره نمیکند, مملکت را عالم اداره نمیکند، مملکت را ﴿لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ﴾ اداره میکند, ﴿لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ﴾ اداره میکند. ما که قوم عالِم و عاقل نداریم! ما عرب داریم, عجم داریم، قوم یعنی قائم به عقل! ﴿لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ﴾ یعنی «قائم بالعلم»! هزارها عالم آمدند یک قائم به علم در آنها درآمد که شده امام. با «عالِم» حوزه اداره میشود، ولی انقلاب نمیشود! با «عاقل» دانشگاه اداره میشود، ولی نظام اداره نمیشود! عقلا مشکل خودشان را حلّ میکنند, علما مشکل خودشان را حلّ میکنند؛ اما ﴿لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ﴾ این قوم به معنی نژاد نیست! ما نژاد عرب و عجم و لُر و فارس و ترک داریم که همه اینها محترم هستند، اما ما قوم عاقل یعنی چه؟ شناسنامه کسی هم نوشته این قوم عاقل است؟ قوم یعنی قیام! تا نایستد و ایستادگی نکند قومِ عاقل نیست, قومِ عالم نیست. وجود مبارک ولیّ عصر(ارواحنا فداه) که جهان را اداره میکند به آن لقبِ پرافتخارِ قیام است! معصوم جهان را اداره نمیکند ولو امام صادق باشد!
ولیِّ عصر که مظهر این نامِ قائم است اداره میکند! این سِمَت را اگر ذات اقدس الهی به امام دوم و سوم و چهارم تا امام یازدهم به هرکدام هم میداد میشد، چون همه اینها یک نور هستند «کُلُّهُم نورٌ واحِد»[4] میباشند، فرقی که ندارند اما این مأموریت را ذات اقدس الهی به دوازدهمی داد، اگر به یازدهمی داد میشد, به دهمی داد میشد, به امام صادق، به امام کاظم یا به امام سجاد به هرکدام که میداد میشد، اما فقط به ذات مقدس امام عصر داد، او چون قیام به عدل دارد جهان را اداره میکند! فرمود کشور را کسانی اداره میکنند که ﴿لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ﴾ هستند؛ یعنی «قائم بالعقل» باشند, «قائم بالعلم» باشند، این نخبگان، پرچمداران ریزند که اگر یک «قائم بالعقل» و «قائم بالعلم» پیدا شد اینها او را همراهی میکنند و ما در کشور به اینها نیازمندیم، اینها ستونهای کوچکی میباشند که در کنار آن ستون بزرگ میتوانند خیمه دین را حفظ کنند؛ آن ستون اصلی را که زیر خیمه است اگر بتوانند حفظ کنند، آن وقت علمای حوزه اداره میکنند, , دانشگاهیان اداره میکنند نخبگان حوزه، نخبگان دانشگاه اینها اداره میکنند، توده مردم هم که یقیناً تأیید میکنند. ذات اقدس الهی فرمود: ﴿إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَةً لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ﴾؛[5] آسمان را هم قوم عاقل اداره میکند! ﴿أَ وَ لَمْ یَتَفَکَّرُوا فِی أَنْفُسِهِمْ مَا خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَیْنَهُمَا إِلاَّ بِالْحَقِّ﴾؛[6] آسمان را نگاه نمیکنید؟! آسمان را هم اگر کسی بخواهد اداره کند منجّم و ستارهشناس و سپهرشناس و اینها اداره نمیکنند، بلکه ﴿لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ﴾, ﴿لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ﴾, ﴿لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ﴾. به ما گفتند عدل یک چیز خوبی است در سوره مبارکهٴ «نحل» دارد که ﴿إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ﴾[7] هر کس که عادل بود مشکل خودش را حلّ میکند؛ اما با عدل و با افراد عادل کشور اصلاح نمیشود! در سوره مبارکهٴ «حدید» فرمود انبیا آمدند از این بالاتر ﴿لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ﴾؛[8] تا افراد به عدل قیام کنند؛ عدلِ نشسته مشکل را حلّ نمیکند، بلکه عدلِ ایستاده مشکل را حلّ میکند، بعد فرمود اگر مسئولیت قضایی داشتید یا مسئولیتهای سنگینی داشتید قائم به عدل هم باشید مشکل را حلّ نمیکند ﴿کُونُوا قَوَّامینَ بِالْقِسْطِ﴾،[9] باید کمر را محکم ببندید تا کشور را حفظ کنید، آن وقت این کشور میشود مستقل؛ نه به غرب وابسته است و نه به شرق وابسته است که میشود عزت و میشود استقلال! این دعای روز عید را که ملاحظه فرمودید, فرمود این عید است «جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً»[10] اما برای اهل بیت «ذُخْر» است و «شرف» است و «کرامت» است و «مزید»،[11] بعد به ما دستور دادند بگوییم خدایا هر چه به اهل بیت دادی به ما بده! یعنی «ذُخْر» بده, «شرف» بده, «کرامت» بده, «مزید» بده. میبینید این سه بخش از آیات قرآن کریم گاهی ما را به عدل دعوت میکند؛ اما عدلِ نشسته مشکل نشستهها را حلّ میکند و عدل ایستاده مشکل ایستادهها را حلّ میکند؛ اما عدل کسانی که «قوامین بالقسط» هستند هیچ کسی نمیتواند آنها را منحرف کند؛ مثل امام(رضوان الله علیه) او میتواند کشور را حفظ کند، ما هم میتوانیم چنین باشیم! نخبگان ما هم میتوانند اینطور باشند که دیگر هیچ کسی در این مملکت نفوذ نکند و طمع نکند یک; و کسی هم از این کشور به بیگانه توجه نکند دو; نه به جای دیگر برود سه; آن وقت حیف است کشورِ خودش را رها کند! به ما گفتند طرزی زندگی کنید که هیچ بیگانهای در شما طمع نکند، ببینید این کتاب چقدر بوسیدنی است! فرمود: ﴿وَ لْیَجِدُوا فیکُمْ غِلْظَةً﴾،[12] این امر غایب است؛ یعنی طرزی زندگی کنید که حتماً بیگانه در شما احساس قدرت کند، نفرمود «اُغلظوا علیهم» که شما خشن باشید! الآن این کوه دماوند با ما چه حرفی دارد؟ حرفش این است که هر خدماتی که از من بیاید، سینهام را سپر کردم برف و تگرگ و یخ را میگیرم و در خودم ذخیره میکنم، به تدریج از دامن من چشمهها میجوشد، تمام این بخشها که در دامنه سلسله جبال البرز هستند از همین قلّه استفاده میکنند، فرمود من خدمات به اینها میدهم، شما که نمیتوانید آن برف و سرما را تحمل کنید، من تحمل میکنم این برفها و یخها را به سینه میخرم، ذخیره میکنم و به تدریج چشمه میکنم و تحویل شما میدهم. پیام دیگر این قلّه این است که هیچ کسی نمیتواند به جنگ من بیاید، خودش را خسته میکند! هیچ عاقلی که با بیل و کلنگ به جنگ قلّه دماوند نمیرود؟ فرمود شما اینطور باشید: ﴿وَ لْیَجِدُوا فیکُمْ غِلْظَةً﴾ نه «اُغلظوا علیهم»؛ نه اینکه خشن باشید! طرزی باشید که دیگران حتماً در شما احساس قدرت کنند، این امر غایب است امر حاضر که نیست! نگفت شما خشن باشید، فرمود طرزی زندگی کنید که بفهمند شما نفوذناپذیرید، این هم شد دعای روز عید فطر برای اینکه ما گفتیم عظمت برای شماست, «ذُخْر» و «شرف» و «کرامت» و «مزید» برای شماست، بعد هم میگوییم خدایا هر چه به اهل بیت دادی ما هم شاگردان آنها هستیم، به اندازه لیاقت ما هم به ما بده!
[1]. سوره بقره, آیه230.
[2]. سوره بقره, آیه164.
[3]. سوره فاطر, آیه28.
[4] . ر.ک: الغیبة(للنعمانی)، ص93؛ «یَا مُحَمَّدُ إِنِّی خَلَقْتُ عَلِیّاً وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ الْأَئِمَّةَ مِنْ نُورٍ وَاحِد...».
[5]. سوره نحل, آیه67.
[6]. سوره روم, آیه8.
[7]. سوره نحل, آیه90.
[8]. سوره حدید, آیه25.
[9]. سوره نساء, آیه135.
[10]. من لا یحضره الفقیه، ج1، ص513؛ إقبال الأعمال(ط ـ القدیمة)، ج1، ص289.
[11]. إقبال الأعمال(ط ـ القدیمة)، ج1، ص289؛ «ذُخْراً وَ شَرَفاً [وَ کَرَامَةً] وَ مَزِیداً».
[12]. سوره توبه, آیه123.
- ۹۵/۰۵/۰۹